Participatie & Zelfredzaamheid

Als er aan de collega’s gevraagd wordt wie er iets kan vertellen over de training ‘Samen dementievriendelijk’ hoeft Tiny Bekkernens niet lang na te denken. ‘Wil je iets weten over dementie, dan moet je bij mij zijn’. Tiny is teamleider en leesconsulent bij Bibliotheek Rijssen-Holten en heeft helaas de nodige ervaring met dementie in haar naaste omgeving. Haar moeder en haar schoonmoeder lijden aan dementie. Dat is een grote zorg en geeft veel verdriet. ‘Je bent al snel geneigd te zeggen ‘doe niet zo raar’ of ‘gedraag je’ als je moeder iets geks doet of zegt. Maar dat werkt alleen maar averechts. Meebewegen en over een ander onderwerp beginnen, dat is een beter idee.’

Als er aan de collega’s gevraagd wordt wie er iets kan vertellen over de training ‘Samen dementievriendelijk’ hoeft Tiny Bekkernens niet lang na te denken. ‘Wil je iets weten over dementie, dan moet je bij mij zijn’. Tiny is teamleider en leesconsulent bij Bibliotheek Rijssen-Holten en heeft helaas de nodige ervaring met dementie in haar naaste omgeving. Haar moeder en haar schoonmoeder lijden aan dementie. Dat is een grote zorg en geeft veel verdriet. ‘Je bent al snel geneigd te zeggen ‘doe niet zo raar’ of ‘gedraag je’ als je moeder iets geks doet of zegt. Maar dat werkt alleen maar averechts. Meebewegen en over een ander onderwerp beginnen, dat is een beter idee.’

Save the date
Op donderdag 7 november (10.30 uur tot 18.00 uur) vindt de Landelijke dag Basisvaardigheden 2019 plaats.

Waar gaat het over?
De Bibliotheek versterkt haar rol als centrum voor non-formeel leren. Daarnaast biedt zij ondersteuning voor mensen die dit nodig hebben. Samenwerken is hierin cruciaal: op landelijk en provinciaal niveau, lokaal met de gemeente en andere partners. Maar hoe geef je succesvol vorm aan dat netwerk? Wie heeft welke rol? En aan welke randvoorwaarden moet het netwerk voldoen om succesvol te zijn? Hierover gaan we op 7 november met elkaar in gesprek, in een inspirerend en verrassend ochtendprogramma en met in de middag tal van - door vakcollega's aangeboden - workshops, talks en verdiepingssessies.

Waar?
Theater Orpheus, Churchillplein 1, Apeldoorn

Voor wie?
Consulenten Basisvaardigheden, directeuren, frontoffice-medewerkers, collega’s marketing en jeugd, landelijke, provinciale en lokale partners uit het netwerk.

Meld je alvast aan!
Aanmelden kan via www.landelijkedagbasisvaardigheden.nl.
De kosten per persoon bedragen € 125,- (excl. 21% btw).

Er is veel reuring rondom het Informatiepunt Digitale Overheid. In positieve zin welteverstaan. Alle gemeenten hebben een IDO en zelfs premier Rutte weet nu van het bestaan! Het IDO voldoet aan de verwachtingen en is klaar om verder te ontwikkelen. In professionalisering en in de breedte. Door de bibliotheken is in de afgelopen jaren hard gewerkt aan het resultaat dat we nu hebben bereikt. Ondanks, en ook een beetje dankzij corona (denk bijvoorbeeld aan de hulp bij de coronacheck-app en de QR-codes). Het is duidelijk dat de Bibliotheek dé ideale plek is voor het IDO.

Artificiële Intelligentie, ook wel AI genoemd. Het is overal om ons heen, maar toch voor veel mensen onbekend. Daar komt verandering in met de AI-Parade. Die reist de komende tien maanden langs 18 bibliotheken door het hele land om met één miljoen inwoners van Nederland in gesprek te gaan over Artificiële Intelligentie (AI). De AI-parade gaat in september van start in Overijssel, met de bibliotheken in Zwolle, Deventer, Hengelo en Enschede.

Vijf bibliotheken in Overijssel zouden in het eerste half jaar van 2020 een Informatiepunt Digitale Overheid starten. En toen brak het coronavirus uit. Maar wat kun je nu wél doen om je alvast zo goed mogelijk voor te bereiden op de opening van een IDO zodra de corona-maatregelen dat weer toelaten? Hierbij een aantal tips!

De landelijke werkgroep Meten Maatschappelijke Opbrengst organiseert op maandag 17 december een bijeenkomst voor Bibliotheken. De dag staat in het teken van het zelf meten van effecten bij gebruikers en het aantonen van de maatschappelijke impact van de Bibliotheek in het educatieve en sociale domein. De werkgroep valt onder regie van de KB.

Wat kun je als Bibliotheek doen om vluchtelingen in de noodopvang te bereiken en te ondersteunen? Bibliotheek Enschede zorgde de afgelopen tijd voor een pop-up Bibliotheek in de noodopvang bij Vliegveld Twenthe. Dat zorgde voor ontspanning, verdieping én taalontwikkeling. Bibliotheek Enschede sloeg hiervoor de handen ineen met COA, Huis voor Taal & Meedoen en M-Pact.

Op 1 juli 2021 gaat de nieuwe Wet Inburgering in. Welke rol kunnen bibliotheken hierin spelen? Samenwerkingspartners Rijnbrink, Probiblio, Cubiss, de Koninklijke Bibliotheek en Het Begint met Taal organiseerden voor bibliotheken online sessies om hierover met elkaar in gesprek te gaan. Vanuit Overijssel en Gelderland namen Bibliotheek Salland, CODA Apeldoorn, Bibliotheek Gelderland Zuid en Bibliotheek Rivierenland deel.

Samen met de Bibliotheek Dalfsen hoort de Bibliotheek Hengelo vanuit Overijssel bij de 15 kopgroepbibliotheken van het landelijke programma Digitale Inclusie. In dit traject gaan de bibliotheken en acht publieke dienstverleners burgers dicht bij huis ondersteunen bij het omgaan met de digitale overheid. Hiermee wordt persoonlijke hulp en ondersteuning geboden aan de circa 4 miljoen mensen die het lastig vinden om zaken te doen met de digitale overheid.

In het kader van vernieuwing van het lesmateriaal verzorgde Stichting Digisterker in samenwerking met Rijnbrink op 18 mei een Digisterker Deeldag. Docenten en coördinatoren van bibliotheken uit de regio waren aanwezig. Het was ook een dag om ervaringen met elkaar uit te wisselen.

In samenwerking met Digisterker is in de afgelopen maanden verder gewerkt aan een overdraagbaar model voor de cursus ‘Digisterker voor nieuwkomers' (werken met de e-overheid). Eerder al nam een tiental Bibliotheken uit Overijssel deel aan de verdiepingsbijeenkomsten met als doel de training lokaal zelf te kunnen organiseren. Belangrijke elementen zijn; de samenwerking met de lokale begeleidingsorganisatie (VluchtelingenWerk of anderszins) en de gemeente. Zij zorgen voor toeleiding van deelnemers. In het vervolg op de voorbereidingsbijeenkomst zijn de Bibliotheken in Deventer, Oldenzaal, Dalfsen en recent in Enschede aan de slag gegaan. Hierbij is een dusdanige ondersteuning geboden door een ervaren trainer/ coach zodat de lokale docenten het de volgende keer zelf kunnen doen.

In Enschede wordt door de Bibliotheek samengewerkt met de gemeente en M-Pact en is de cursus onderdeel van het M-Pact programma ‘Doe mee in Enschede’. Dat de cursus succesvol is blijkt wel uit de resultaten en evaluatie in Enschede waar in juni twee groepen cursisten het certificaat kregen uitgereikt door wethouder Jurgen van Houdt. En dat het nodig was blijkt wel uit de volgende quote; “Toen er in de app-groepen DigiD’s met wachtwoorden gedeeld werden wist M-pact dat het de hoogste tijd was deze training aan te gaan bieden”.

De ontwikkeling van dit concept wordt mede mogelijk gemaakt door een innovatiebudget van de Provincie Overijssel. Meer informatie, neem contact op met Paul Hulman.

De Bibliotheek Dalfsen-Nieuwleusen organiseert al een aantal jaar de cursus Digisterker. Dit jaar is de Bibliotheek, in samenwerking met Saam Welzijn, gestart met de cursus ‘Werken met de e-overheid’ voor vluchtelingen.

Desinformatie is een groot en groeiend probleem. Er zijn al veel instrumenten ontwikkeld om de weerbaarheid tegen desinformatie te vergroten, maar die worden nog niet optimaal ingezet. Binnen het project Retina gaan we aan de slag met het maken van een routekaart tegen desinformatie. Probiblio, Rijnbrink en Beeld en Geluid slaan de handen ineen om een routekaart te ontwikkelen waarin het aanbod van alle bestaande middelen en producten tegen desinformatie overzichtelijk in kaart wordt gebracht. Met 10 bibliotheken uit het hele land gaan we deze routekaart vormgeven door middel van een aantal co-designsessies. Er zijn nog een aantal plekken beschikbaar. 

‘Ik ben me nu meer bewust geworden van de lokale samenstelling van de groep anderstaligen’, vertelt een deelnemer na de eerste training Vraaggericht werken met anderstaligen. De groep anderstaligen in je werkgebied is vaak heel divers. Vraag en aanbod sluiten niet overal even goed op elkaar aan. Hoe bouw je als Bibliotheek of taalcoachorganisatie meer kennis op van de doelgroepen en hun leervragen? Waar zet je op in? En hoe versterk je je positie op dit vlak richting stakeholders? Op 16 februari gingen medewerkers van bibliotheken en taalhuizen uit Overijssel en Gelderland hier mee aan de slag.

Op 23 januari vond de ‘Deeldag Integratie Nieuwkomers’ plaats met circa 25 deelnemers. Hoofdzakelijk van Overijsselse en Gelderse bibliotheken. In een aansprekend en interactief programma passeerden de volgende onderdelen de revue; ‘de pop-up Bibliotheek in de noodopvang, de klantreis non-formeel leren en de Inburgeringswet, vraaggericht werken met anderstaligen en collectie en programmering voor Oekraïense vluchtelingen.’  

De pop-up Bibliotheek in de noodopvang
Een actueel thema waaraan samen met de bibliotheken OBGZ, Enschede, Kampen, Borne en Deventer het afgelopen jaar structureel vorm is gegeven onder de noemer Bed, Bad, Brood, Boek.  Wouter van Balveren (OBGZ) en Marcel Bok (Bibliotheek Enschede) namen ons mee in hun ervaringen. Op basis van de ervaringen is in samenwerking met Rijnbrink de Handleiding opstarten pop-up Bibliotheek in de noodopvang samengesteld. Interesse om ook een rol van betekenis te hebben in de noodopvang in jouw gemeente? Je kunt een beroep doen op Rijnbrink en de ervaringen van de betreffende bibliotheken.

Klantreis non-formeel leren en de inburgeringswet
Er is onderzocht hoe de klant (taalvrager) het proces van het non-formeel leren ervaart. Nu het non-formeel leren een vast onderdeel vormt in de Wet Inburgering 2021, is het goed om dit in beeld te brengen en te positioneren bij gemeente en formeel onderwijs. Hanneke Kunst, deskundige in klantreizen, heeft samen met Bibliotheek Deventer en Bibliotheek West Achterhoek een klantreis gemaakt op het onderdeel non-formeel leren. En meer specifiek, de ervaringen van statushouders die gekoppeld zijn aan taalmaatjes. Patricia Poelmann van Bibliotheek Deventer schetste dit traject. Opvallende uitkomst? Deelnemers aan een taalcoachingstraject met een taalmaatje ervaren het proces als zeer positief. Natuurlijk zijn er ook verbeterpunten, die zitten met name in de vindbaarheid en het wachten op het starten na aanmelding. De klantreis is op te vragen bij Rijnbrink.

Vraaggericht werken met anderstaligen
Stichting Het begint met Taal heeft in samenwerking met het ITTA in de afgelopen jaren gewerkt aan het in kaart brengen van de verschillende bereikbare én onbereikbare doelgroepen voor bibliotheken en taalhuizen. Het gaat om forse aantallen in Nederland: in totaal ruim 1,35 miljoen. Dat gaat van vluchtelingen tot arbeidsmigranten en expats. Wil je hier gericht mee aan de slag? Breng dan de populaties in jouw lokale werkgebied in kaart en denk na over welke doelgroep(en) je wilt bereiken. En haal vervolgens op wat deze mensen willen leren. Hiervoor zijn 8 leerdomeinkaarten ontwikkeld. In een korte workshop namen Sylvia de Groot Heupner (Stichting Het begint met Taal) en Tirza de Fockert (KB) ons mee in deze materie.

Collectie en programmering voor Oekraïense vluchtelingen
Bibliotheken en Taalhuizen hebben in 2022 op veel plaatsen ingezet op aanbod voor de Oekraïense vluchtelingen. Deze groep van meer dan 75.000 mensen, voornamelijk vrouwen en kinderen, maakte daar gretig gebruik van. Olesya groeide op in de voormalige Sovjet-Unie en is al vele jaren werkzaam bij Rozet Arnhem. Al jaren zet zij zich in voor de Russische en Oekraïense gemeenschap in Nederland om voor deze groepen aanbod te creëren. In Arnhem heeft zich een community gevormd die zich hiermee zeer actief bezighoudt. Welke vraag is er en is daar aanbod voor? Dat gaat van het leren van de Nederlandse taal tot oriëntatie op werk en activiteiten voor ouders en kinderen. Ook het samenstellen van collecties met leer- en leesaanbod hoort daarbij. In de bijeenkomst deelden ook anderen hun ervaringen. Zo vertelde Anne Marth Kuilder van Bibliotheek Kampen over de ingerichte ‘huiskamer’ in de Bibliotheek. Speciaal voor de Oekraïners heeft Rijnbrink een projectcollectie samengesteld. Belangstelling? Neem hiervoor contact op met Anita van Lierop.

Meer informatie of vragen?
Voor de Bibliotheek kan de noodopvang snel een actueel thema worden. Meer informatie hierover vind je hier. Vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit item of andere vragen over de Bibliotheek & Integratie? Neem contact op met Paul Hulman. Karien van Buuren, ook actief op dit thema, is vanwege zwangerschapsverlof afwezig tot medio mei 2023.

In de afgelopen drie jaren maakte fotografe Joey O’Loughlin in partnerschap met Movement On The Ground traditionele familiefoto’s in vluchtelingenkampen op het Griekse eiland Lesbos. De komende maanden zijn deze Family Portraitste zien in zes bibliotheken in Nederland, namelijk bij de bibliotheken Deventer, Venlo, Rivierenland, Gelderland-Zuid, Enschede en Amsterdam.

Movement on the Ground en bibliotheken vinden elkaar in een bijzondere samenwerking. Een unieke foto-expositie komt onder andere naar Bibliotheek Rivierenland, Enschede, Deventer en Gelderland-Zuid.

De Drentse volkszanger René Karst en voormalig BZN-zangeres Carola Smit zorgden vrijdag 13 september in Hardenberg voor een feestelijke avond met Nederlandstalige toppers.

Meer mensen dan ooit tevoren zijn op de vlucht uit hun land, op zoek naar veiligheid en bescherming. Naast de vluchtelingenstroom die er al was, zijn er de mensen die de oorlog in Oekraïne ontvluchten. Alle 25 Nederlandse veiligheidsregio’s zoeken met spoed duizenden opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen. Dat de Bibliotheek in noodopvangcentra van toegevoegde waarde kan zijn voor de vluchtelingen én voor de gemeenschap, leren we uit de ervaring van OBGZ in de noodopvang Heumensoord. En deze ervaring mogen andere bibliotheken en Rijnbrink gebruiken bij het Fieldlab ‘Bed, Bad, Brood, Boek’. Daarmee willen we komen tot een goed concept, dat bibliotheken in de toekomst ook op andere opvanglocaties snel en efficiënt kunnen inzetten. Op dit moment nemen Bibliotheek Enschede, Deventer, Borne en Kampen deel aan het Fieldlab. Zijn er in jouw gemeente ook plannen om een noodopvang te starten? Meld je aan!