Participatie & Zelfredzaamheid

  • De fotostrip en poster die nieuwkomers wijzen op de mogelijkheden van de Bibliotheek zijn nu in zeven talen beschikbaar.

  • Wil je Oekraïners welkom heten in hun eigen taal en ze een duidelijk beeld geven van het aanbod van de Bibliotheek? Bestel dan nu de fotostrips ‘Welkom in de Bibliotheek’. Vanaf deze week zijn deze posters en flyers namelijk ook verkrijgbaar in het Oekraïens en Russisch.

  • Sinds 21 september 2020 beschikt Stadkamer centrum in Zwolle over het Geheugenpunt. In deze speciaal ingerichte hoek van de Bibliotheek vinden mantelzorgers, zorgmedewerkers en ouderen met beginnend geheugenverlies toegankelijke informatie over dementie.

  • Sinds 21 september 2020 beschikt Stadkamer centrum in Zwolle over het Geheugenpunt. In deze speciaal ingerichte hoek van de Bibliotheek vinden mantelzorgers, zorgmedewerkers en ouderen met beginnend geheugenverlies toegankelijke informatie over dementie.

  • Landelijk is er steeds meer aandacht voor laaggeletterdheid. In Enschede heeft het college van B&W op verzoek van de gemeenteraad een uitvoeringsprogramma ontwikkeld om laaggeletterdheid en de bijkomende problemen terug te dringen. Wethouder Arjan Kampman: “We willen dat zoveel mogelijk mensen volwaardig mee kunnen doen in onze steeds complexer wordende samenleving, en het is een illusie dat we dit als gemeente alleen kunnen bereiken. Een ketenaanpak waarin verschillende organisaties vanuit hun eigen deskundigheid samenwerken om inwoners te ondersteunen, is essentieel.”

  • In de gemeente Steenwijkerland wordt werk gemaakt van de aanpak van laaggeletterdheid. En met succes. Reneke Boer is beleidsmedewerker bij de gemeente Steenwijkerland en richt zich vanuit deze rol sinds 1,5 jaar uitsluitend op de aanpak van laaggeletterdheid. Daarbij heeft ze nauw contact met onder andere de coördinatoren van het Taalpunt, waar Mieke Peters er één van is. Een kijkje in de keuken van Steenwijkerland.

    Aanpak verankerd in beleid gemeente
    Reneke: ‘In de gemeente Steenwijkerland hebben we specifiek beleid gemaakt onder de titel: ‘Laaggeletterdheid pakken we samen aan’, met als ondertitel ‘Taal als vliegwiel naar meedoen’. Dit is beleid voor de periode 2019-2022 dat door de gemeenteraad is vastgesteld. De coördinatie en de regie liggen dus bij de gemeente, maar er is een stuurgroep gevormd om dit beleidsplan uit te voeren. Daarin zijn alle betrokken partijen vertegenwoordigd: Sociaal Werk De Kop, de Taalpuntcoördinatoren, maar ook het onderwijs (de ROC’s), de werkvoorziening, de sociale dienst, de Bibliotheek en Stichting Lezen en Schrijven.’

    Concrete doelstellingen
    In het beleidsplan zijn acht concrete doelstellingen vastgelegd om binnen vier jaar te halen. Reneke: ‘Een aantal van die doelstellingen is bijvoorbeeld om zeshonderd deelnemers voor taalaanbod te krijgen, honderdvijftig deelnemers voor digitale vaardigheden en honderdvijftig deelnemers voor het rekenaanbod. Maar ook om samen met werkgevers bij tien bedrijven voorlichting te geven en taal- en rekentoetsen af te nemen. Bij alle doelstellingen is bovendien vastgelegd wie waarvoor verantwoordelijk is. Daarnaast hebben we een monitoringssysteem ontwikkeld, zodat we echt kunnen zien wat het allemaal oplevert.’

    Cruciale rol voor Taalpuntcoördinatoren
    Mieke Peters is één van de twee Taalpuntcoördinatoren in Steenwijkerland. De Taalpuntcoördinatoren hebben een cruciale positie in de aanpak van laaggeletterdheid.

    Mieke vertelt: ‘Zoals denk ik overal in het land is onze grootste groep waar we mee aan de slag zijn op dit moment die van de NT2’ers, ofwel de mensen die Nederlands als tweede taal hebben. Deze mensen weten over het algemeen de weg naar ons wel te vinden. Om de laaggeletterden te bereiken die Nederlands als moedertaal hebben (de NT1‘ers) is vaak een andere aanpak nodig. Het is bekend dat deze groep een drempel over moet en dat schaamte hierbij een grote rol speelt. Dat betekent dat we dit anders moeten aanvliegen. Bijvoorbeeld door bedrijven te benaderen.’

    Presentaties aan bedrijven
    Mieke: ‘Wat we voor die deelnemers van de bedrijven doen is echt maatwerk. Bij het ene bedrijf gaan we aan de slag met het project Taal op de Werkvloer. Bij een ander bedrijf hebben we een training afgerond voor een gemixte groep van zowel NT1- als NT2-mensen. De vraag van de deelnemer en het bedrijf blijft bij ons centraal staan, want we doen het voor hén. Wat is er nodig? Dat kan hulp bij taal en rekenen zijn, maar ook meer zelfvertrouwen of andere vaardigheden. Die maken we dan ook onderdeel van de training, die we samen met een ROC opzetten.’

    Het Taalpunt krijgt meer bekendheid
    Mieke: ‘We beginnen nu te merken – en dat is ontzettend mooi – dat bedrijven óns weten te vinden. Je ziet dat het langzaam in beweging komt. Het netwerk van alle betrokken organisaties, instanties en bedrijven is voor het Taalpunt essentieel. Iedereen heeft contacten met de doelgroep. Die afstemming onderling en het leggen van verbindingen is cruciaal. Als het gaat om digitale vaardigheden werken we bijvoorbeeld veel samen met (ouder)verenigingen, maar als er in het kader van schuldhulpverlening een nieuwe groep mensen start met een training administratie, werken we samen met de sociale dienst en met consulenten van de gemeente. Zo zijn er talloze voorbeelden van samenwerking te noemen.’


    Dit artikel is ingekort. Lees het hele artikel in het online magazine Taal Werkt!. 

  • Het programma de Bibliotheek en Basisvaardigheden is verlengd tot 2021 en heeft een belangrijke plek gekregen in het beleidsplan van de Koninklijke Bibliotheek. Net als voorgaande jaren organiseert de KB gesprekstafels met directeuren van bibliotheken om input te verzamelen. De eerste gesprekstafel van dit jaar vindt plaats op maandagochtend 24 juni in Utrecht. Alle directeuren kunnen zich hiervoor inschrijven.

    Het afgelopen jaar zijn er vanuit het programma gesprekstafels voor directeuren georganiseerd om gezamenlijk de inhoudelijke doorontwikkeling te bepalen. Dit heeft onder andere geresulteerd in een Alliantie met de Manifestgroep-partijen en daarmee een gezamenlijke aanvraag ‘Digitale Inclusie, ondersteuning voor kwetsbare burgers’ bij het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO). Deze is gehonoreerd en op 1 juli wordt het eerste informatiepunt bij de kopgroep-bibliotheken geopend.

    Behalve op het thema digitale inclusie richten we ons in 2019 en daarna op de volgende thema’s:

    • verbinding preventie-curatie (gezinsaanpak)
    • kwaliteit
    • verkenning van de rol van bibliotheken in de herziening van de rechtsbijstand
    • inburgering
    • exploitatiemodellen

    Informatie en aanmelding
    Voor meer informatie kun je contact opnemen met Maaike Toonen. Aanmelden kan bij Seher Hazinedar. Lees het volledige bericht op Bibliotheek en Basisvaardigheden.

  • Bij Rijnbrink werken we samen met bibliotheken in Gelderland en Overijssel aan de Gezinsaanpak. Met de Gezinsaanpak willen we de vicieuze cirkel van laaggeletterdheid – die vaak van generatie op generatie in stand blijft – doorbreken. Bibliotheken, scholen, taalhuizen en andere maatschappelijke organisaties weten elkaar hierbij steeds beter te vinden.

  • Bij Rijnbrink werken we samen met bibliotheken in Gelderland en Overijssel aan de Gezinsaanpak. Met de Gezinsaanpak willen we de vicieuze cirkel van laaggeletterdheid – die vaak van generatie op generatie in stand blijft – doorbreken. Bibliotheken, scholen, taalhuizen en andere maatschappelijke organisaties weten elkaar hierbij steeds beter te vinden.

  • Met elkaar werken we aan een geletterde samenleving. Dit doen we onder andere door de gezinsaanpak.

  • Is er een noodopvang voor vluchtelingen in jouw gemeente? Of zijn daar plannen voor? Als Bibliotheek kun je in de noodopvang veel doen. Vanuit het Fieldlab Bed, Bad, Brood, Boek ontwikkelden we een handleiding voor bibliotheken om een pop-up Bibliotheek te starten in de noodopvang.

  • Met het toevoegen van een Informatiepunt Digitale Overheid (IDO) aan de dienstverlening, worden bibliotheken steeds meer een vraagbaak voor mensen die moeite hebben om zelfstandig hun zaken via de digitale overheid te regelen. Deze mensen komen naar het IDO met allerlei persoonlijke vragen die ze niet zelf kunnen oplossen en waar ze dus hulp bij nodig hebben.

  • Werk is belangrijk in het leven van veel mensen. Niet alleen financieel gezien, maar het draagt bij aan je ontwikkeling en identiteit, het geeft plezier en zelfvertrouwen. Als je denkt aan Randstad, dan denk je al snel aan het uitzendbureau. Ze koppelt werkgevers en werkzoekenden aan elkaar. Wat minder bekend is, is dat de missie van Randstad in veel opzichten overeenkomt met die van de Bibliotheek. ‘Door (lokaal) samen te werken kunnen we mensen die moeite hebben met (digi)taal beter bereiken en helpen’, vertelt Ellen Peters, senior intercedent bij Randstad.

  • De landelijke sociaal-educatieve kaart is online op www.hetinformatiepunt.nl! Dé website die de burger wegwijs kan maken bij (hulp)vragen om de zelfredzaamheid te vergroten. Het toont concrete activiteiten en diensten op het gebied van basisvaardigheden op aanbodniveau. Niet alleen van de Bibliotheek, ook van lokale partners.

  • Gezinsaapak websiteMet een krachtige gezinsaanpak zet de Bibliotheek in op het bestrijden van laaggeletterdheid. Tijdens het werktraject 2020 werken 17 Overijsselse en Gelderse bibliotheken samen met Rijnbrink aan hun lokale vraagstukken over een gezinsaanpak. Deze nieuwe tijd vraagt om een andere aanpak dan de gezamenlijke werksessies.

  • In 2021 openen alle Overijsselse bibliotheken een Informatiepunt Digitale Overheid. Daarbij kiest de Bibliotheek zelf wanneer ze start. Dat betekent dat de bibliotheken zich in verschillende fases bevinden; waar de één zich voorbereidt op de opening zodra dat weer kan, is de ander overgestapt naar een telefonisch spreekuur. Collega’s van vier bibliotheken in Overijssel vertellen hoe zij vorm geven aan het IDO in deze tijd, ieder in een andere fase.

  • Op 19 juni organiseerden Digisterker en Rijnbrink een Digisterkerdeeldag voor specialisten basisvaardigheden van de bibliotheek en docenten die de het programma Digisterker uitvoeren. Met Digisterker leren cursisten zelfstandig omgaan met de digitale overheid zoals gemeente, UWV en Belastingdienst.

    Aan de orde kwamen modulair werken, effectmeting met de effectenmonitor van de Koninklijke Bibliotheek en Digisterker op maat. Hierin worden de onderwerpen van de digitale overheid thematisch gepresenteerd, bijvoorbeeld Wonen of Zorg. Na de pauze was het tijd voor de praktijk: problemen werden gedeeld en ideeën aangedragen.

    Tot slot vertelde Bibliotheek Deventer hoe zij Digisterker voor vluchtelingen organiseren.

    Het was goed om elkaar te spreken en te inspireren!

  • Bibliotheken ondersteunen nieuwe Nederlanders bij het (non-formeel) leren van de Nederlandse taal en basisvaardigheden.
    Omdat zij vaak de taal nog niet machtig zijn, is er een fotostrip die nieuwkomers wijst op de mogelijkheden van de Bibliotheek. 'Welkom bij de Bibliotheek' is in zeven talen beschikbaar en kan via dit portal besteld worden.

  • Eind juni heeft minister Koolmees via een kamerbrief de Tweede Kamer geïnformeerd over de stand van zaken rondom de veranderopgave inburgering.

  • Steeds meer bibliotheken geven hun bezoekers informatie voor én over mensen met dementie. Vaak in samenwerking met lokale partijen zoals welzijn, een Alzheimercafé of dementienetwerk. Maar in welke rol zit je als Bibliotheek, welke keuzes maak je voor collectie en programmering? En hoe financier je dat? Daarover gingen we in gesprek tijdens de Kenniscirkel Geheugenpunt & samenwerking op 29 juni 2022.