Pilot Samen Digi-TAAL: de ervaringen van 8 bibliotheken en 100 gezinnen

Pilot Samen Digi-TAAL: de ervaringen van 8 bibliotheken en 100 gezinnen

In 2020 zijn we vanuit het netwerk van Overijsselse en Gelderse Bibliotheken begonnen met de pilot Samen Digi-TAAL. Nu de pilot (voorjaar 2022) is afgerond is het tijd om terug te blikken en te evalueren. Wat hebben we met elkaar geleerd? De opgedane ervaringen en nieuwe inzichten gebruiken we om vervolg te geven aan het project in de toekomst.

Spelenderwijs maken we stappen
In het project Samen Digi-TAAL krijgen gezinnen gemiddeld 20 weken lang een iPad met taalrijke apps in bruikleen. Ouders gaan hiermee thuis spelenderwijs aan de slag met hun kinderen (2-6 jaar). Tijdens 5 ouderbijeenkomsten wordt er aandacht besteed aan het belang van lezen, voorlezen en natuurlijk het gebruik van de apps en iPad. Er is hierbij aandacht voor de verbinding tussen fysieke materialen en digitale content op de app. Samen Digi-TAAL vormt een mooie manier om bij te dragen aan de gezinsaanpak van geletterdheid en op een laagdrempelig en digitale wijze bij te dragen aan het vergroten van een taalrijke thuisomgeving.

De pilot startte in 2020 met 4 bibliotheken: Bibliotheek Oldenzaal, Veluwezoom, Brummen-Voorst en Fundament Losser. In 2021 kwamen daar nog 4 bibliotheken bij namelijk Rijssen-Holten, Twenterand, Wierden en West-Achterhoek. Bij Samen Digi-TAAL werkt de bibliotheek nauw samen met lokale partners vanuit bestaande samenwerkingen met bijvoorbeeld de Bibliotheek op school of de VoorleesExpress. Denk aan de kinderopvang, het primair onderwijs (groep 1 en 2) en welzijnsorganisaties. Ook is in bepaalde regio’s de gemeente actief betrokken.

samen digitaal3

Samen ontdekken en ervaringen delen
In het afgelopen jaar hebben meer dan 100 gezinnen uit Overijssel en Gelderland (in het werkgebied van de deelnemende pilot bibliotheken) meegedaan aan Samen Digi-TAAL. Vanuit de lokale en provinciale evaluaties is gebleken dat het project veel energie en enthousiasme geeft. De reacties van de bibliotheekspecialisten, de partners én vooral ook de ouders zijn tevens positief. De ouders die aanwezig waren bij de ouderbijeenkomsten waren erg betrokken. De samenwerking met de partners onderling is daarnaast versterkt en het werken met digitale middelen blijkt drempelverlagend te werken voor aanmelden en deelname van ouders.

In een pilot is het ook altijd ontdekken met elkaar. Zo hebben de coronamaatregelen veel invloed gehad op de mogelijkheden om elkaar te ontmoeten en op sommige plekken hebben dan ook weinig ouderbijeenkomsten kunnen plaatsvinden. Ook blijkt het een uitdaging om kwalitatief goede apps te vinden die ook passen bij elk kind/gezin. Tevens is het erg belangrijk gebleken om vooraf, samen met degenen die de gezinnen aanmelden, goed te scherpen wie de doelgroep van het project precies is. Hierbij moet zowel gekeken worden naar het profiel en de behoefte van de ouder als van het kind. De communicatie hierover met de school, de kinderopvang of welzijnsorganisatie is erg belangrijk gebleken.

Daarnaast biedt het project goede kansen voor de Bibliotheek voor een sterke samenwerking tussen educatie en Taalhuis/basisvaardigheden. Wat kunnen we samen doen om kinderen te laten opgroeien in een taalrijke thuisomgeving? Maar vooral: hoe kunnen we de ouders sterken in hun rol als taal/leesbevorderaar thuis én de eigen (digitale) basisvaardigheden vergroten? Zo zijn ongeveer 10 ouders naar aanleiding van de ouderbijeenkomsten gestart bij ander aanbod van de Bibliotheek/Taalnetwerk gericht op de eigen basisvaardigheden.

Onze bijdrage aan een geletterde samenleving
Naast de cijfermatige resultaten, zoals het bereik van de gezinnen, hebben we ook met elkaar gesproken over de verandering die we wel (en nog niet) teweegbrengen door de inzet van Samen Digi-TAAL. We willen de komende periode verder met elkaar ontdekken welke effecten we op korte en langere termijn met Samen Digi-TAAL kunnen bereiken. Door te kijken naar de impact die we maken brengen we onze bijdrage aan een geletterde samenleving in kaart.

Samen met de pilot projectleiders werd gekeken naar hoe we de verandertheorie in deze fase van het project kunnen vormgeven en inzetten voor planvorming, evaluatie of borging. Klik hier voor het concept van de verandertheorie.

Op naar de toekomst!
Het was waardevol om in deze pilotfase met 8 bibliotheken samen op te trekken. In diverse Meetups is kennis uitgewisseld over specifieke thema’s zoals het werken met iPads, de keuze van apps, de inrichting van ouderbijeenkomsten. Daarnaast is er door Rijnbrink een toolkit ontwikkeld waar de ervaringen en adviezen gebundeld zijn evenals formats die naar de eigen lokale situatie in te vullen zijn. In 2022 zullen nog 4 bibliotheken gaan starten met Samen Digi-TAAL. Heb jij vragen of ga je ook starten? Neem dan contact op met evelien.wietsma@rijnbrink.nl

Enkele citaten uit de evaluatie:
“Het werken met de iPad draagt bij aan een grotere betrokkenheid van ouder en kind.”

“De combinatie van fysieke prentenboeken en de app bleek van meerwaarde.”

“Draagvlak binnen het eigen team, bij de school en van ouders is cruciaal. Het is een proces waarin je steeds groeit met elkaar en waarin je tussentijds bijschaaft.” 

“Door de ouderbijeenkomsten leerden ouders elkaar beter kennen en is het contact tussen hen en de leerkracht/pedagogisch medewerker ook verbeterd.”