De Bibliotheek als Huis van de Democratie
Democratie, een interessant thema voor bibliotheken? Rijnbrink verkent samen met Overijsselse en Gelderse bibliotheken wat het thema kan brengen. Welke invalshoeken kent democratie? Wat zijn inspirerende activiteiten voor de branche? Welke inzet kan op provinciaal niveau worden opgestart? Bibliotheek Deventer is een voorloper op dit gebied en gaat deels samen met Rijnbrink aan de slag met activiteiten die de burger dichterbij lokale politiek moet brengen. Tijd voor een gesprek met Rens Bleijenberg, Fondsenwerver en Relatiebeheer bij Bibliotheek Deventer.
Waarom is de participatie van burgers bij de (lokale) democratie zo belangrijk?
Rens: “Onze samenleving verandert. In Nederland is sprake van een groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk, hoog- en laagopgeleiden en tussen stad en platteland. Middengroepen komen steeds meer onder druk te staan. Dit heeft ook zijn werking op onze democratie. Al een aantal jaren neemt het aantal leden bij politieke partijen af. Verschillende experimenten, zoals Right to Challenge, voelen voor burgers nog vaak als een bureaucratisch systeem, waardoor de ervarende brug tussen de burgers en de overheid intact blijft. Kortom, het vertrouwen in de (lokale) democratie daalt.
Het is van belang dat burgers zich gehoord blijven voelen. Zo kan het vertrouwen groeien in onze democratie en onze democratische processen. En dit hoeft echt niet te betekenen dat politieke partijen straks meer leden hebben, maar het zou fijn zijn als de kloof tussen burgers en de overheid kleiner wordt en inspraak en betrokkenheid beter wordt gefaciliteerd.”
Wat is de rol van de Bibliotheek daarin en waarom juist de Bibliotheek?
Rens: “Als Bibliotheek sta je midden in de samenleving. De Bibliotheek Deventer is een laagdrempelig, onpartijdig instituut waar iedereen kan en mag komen voor informatie, kennis, literatuur, debat en ontmoeting. Wij kunnen een verbindende rol spelen in Deventer.
Ik denk dat wij als Bibliotheek de juiste afzender zijn. Een Bibliotheek is een huis vol verhalen. Een plek om deze verhalen kritisch te bevragen, maar vooral de plek om verhalen te vertellen met elkaar en niet over elkaar. Een plek waar bronnen worden ontsloten en bezoekers met de bronnen worden geactiveerd en gestimuleerd om iets met deze informatie te “doen”. Dit helpt de burgers om zich beter te ontwikkelen in een steeds complexere samenleving.”
Wat is jullie plan en planning?
Rens: “Aan de basis van het traject staat de dialoog met de inwoners van Deventer. Wij willen op verschillende plekken, buiten onze vestigingen, een pop-up Bibliotheek creëren. Aan de hand van verschillende vormen gaan wij op deze plekken in gesprek met de inwoners van Deventer. De gesprekken en de opgehaalde thema’s staan aan de basis van onze programmering.
Mits het coronavirus het toelaat gaan wij in september de straat op met een soort pop-up bibliotheek. Naar aanleiding van de gesprekken op de locaties organiseren wij in 2020 en 2021 verschillende activiteiten. Hiervoor kunnen wij bestaande en beproefde bibliotheekconcepten zoals de Human Library (met vertegenwoordigers uit de lokale politiek), Vrijheids- en theatercolleges, Tegenlicht Meetups, dialoogsessies en diverse debatvormen inzetten, maar wij gaan ook op zoek naar nieuwe vormen, in samenspraak met Deventer en het lerende netwerk van subsidiegever Studio Vers Bestuur. In onze programmering hopen wij toe te werken naar de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021.”
Wat hopen jullie uiteindelijk te bereiken?
Rens: “Ons doel is tweeledig. Ten eerste hopen wij met dit project de Bibliotheek te positioneren als Huis van de Democratie. Een plek waar thema’s uit Deventer geagendeerd kunnen worden en een plek waar iedereen meer te weten kan komen over democratie waarden. Dit gaat niet perse om kennis over onze staatkundige inrichting, maar om het vergroten van de kennis over onze democratische processen en waarden.
Ten tweede hopen wij onze programmering te ontwikkelen naar een dialoog gestuurde programmering. Ik vind het belangrijker om betrokken te zijn bij de inwoners van Deventer. Aan de hand van dit project proberen wij co-creatie of andere vormen van inhoudelijke betrokkenheid van inwoners structureler in te bedden in onze programmering. Rijnbrink ‘kijkt’ met ons mee en zorgt ervoor dat onze lessons learned ook ten goede komen aan Overijsselse en Gelderse Bibliotheken die met Democratie aan de slag willen.”
Voor meer informatie over het thema Democratie of dit specifieke project van Bibliotheek Deventer kunt u contact opnemen met Georges Elissen (georges.elissen@rijnbrink.nl) of Rens Bleijenberg (Rensbleijenberg@bibliotheekdeventer.nl)
Met een krachtige gezinsaanpak zet de Bibliotheek in op het bestrijden van laaggeletterdheid. Tijdens het werktraject 2020 werken 17 Overijsselse en Gelderse bibliotheken samen met Rijnbrink aan hun lokale vraagstukken over een gezinsaanpak. Deze nieuwe tijd vraagt om een andere aanpak dan de gezamenlijke werksessies.
