Nieuws

Makerspaces in al hun verschijningsvormen zijn een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van openbare bibliotheken in de 21^e eeuw. Ze gaan over een leven lang leren, de democratisering van nieuwe technologie, gebruikersparticipatie en het verhogen van waarde van de Bibliotheek voor het publiek.Tot nu toe miste er een uitgebreide beschrijving van de samenhang tussen makerplaatsen, bibliotheken, architecten en stedelijke ontwikkeling. De ‘Atlas Makerspaces in openbare bibliotheken’ vult dit gat.

Door het in kaart brengen van de Nederlandse makerplaatsen, het analyseren van de context en niet in de laatste plaats: het bespreken van de rol van makerplaatsen en belichten van de belangrijkste uitdagingen op dat gebied vormt dit boek een welkome aanvulling op onze kennis van bibliotheekontwikkeling.  

Innovatief en sociaal bewust beleid
De Koninklijke Bibliotheek nam in 2017 en 2018 deel aan de KIEM-aanvraag rondom makerspaces in Nederlandse bibliotheken. Het KIEM-project ‘Performative spaces in Dutch Public Libaries’ is een samenwerking tussen de Hogeschool Rotterdam, de Faculteit Bouwkunde van de Technische Universiteit Delft en de KB. De atlas maakt deel uit van dit project. Dit initiatief past bij de strategische keuze van de KB om bibliotheken te helpen om te komen tot een innovatief en sociaal bewust beleid. Uit Overijssel namen de bibliotheken Stadkamer en Kop van Overijssel (Steenwijk) deel aan de studie.

Nieuwe ruimte-en ontwerpaspecten
De onderzoeksvragen voor deze studie waren: welke aanpassingen zijn er nodig op het gebied van interieurontwerp, gebruik van de ruimte en veiligheid en welke plaats heeft de makerplaats in het totale programma? Ook is onderzocht hoe makerplaatsen kunnen aansluiten bij lokale initiatieven. De uitkomsten van dit onderzoek geven inzicht in nieuwe ruimte-en ontwerpaspecten op het gebied van makerplaatsen, waar bibliotheken hun voordeel mee kunnen doen. De Atlas geeft de onderzoeksresultaten weer in de vorm van illustraties en geeft een inkijkje in de verschillende State-of-the-Art-ontwerpen, met name op het gebied van het gebruik van de fysieke ruimte.

Bekijk de Atlas Makerspaces. De uitgave is het in Engels, kijk hier voor een Nederlandse samenvatting. Meer informatie of vragen? Neem contact op met Carola Oortwijn.

Foto Bibliotheek Stadkamer: Olindo Caso, uit: Atlas: Makerspaces in Public Libraries in The Netherlands, TU Delft Open, Delft, 2019.

Het programma de Bibliotheek en Basisvaardigheden is verlengd tot 2021 en heeft een belangrijke plek gekregen in het beleidsplan van de Koninklijke Bibliotheek. Net als voorgaande jaren organiseert de KB gesprekstafels met directeuren van bibliotheken om input te verzamelen. De eerste gesprekstafel van dit jaar vindt plaats op maandagochtend 24 juni in Utrecht. Alle directeuren kunnen zich hiervoor inschrijven.

Het afgelopen jaar zijn er vanuit het programma gesprekstafels voor directeuren georganiseerd om gezamenlijk de inhoudelijke doorontwikkeling te bepalen. Dit heeft onder andere geresulteerd in een Alliantie met de Manifestgroep-partijen en daarmee een gezamenlijke aanvraag ‘Digitale Inclusie, ondersteuning voor kwetsbare burgers’ bij het Overheidsbreed Beleidsoverleg Digitale Overheid (OBDO). Deze is gehonoreerd en op 1 juli wordt het eerste informatiepunt bij de kopgroep-bibliotheken geopend.

Behalve op het thema digitale inclusie richten we ons in 2019 en daarna op de volgende thema’s:

• verbinding preventie-curatie (gezinsaanpak)
• kwaliteit
• verkenning van de rol van bibliotheken in de herziening van de rechtsbijstand
• inburgering
• exploitatiemodellen

Informatie en aanmelding
Voor meer informatie kun je contact opnemen met Maaike Toonen. Aanmelden kan bij Seher Hazinedar. Lees het volledige bericht op Bibliotheek en Basisvaardigheden.

Op 20 mei van 9.30- 11.00 uur is er in Nijverdal een bijeenkomst voor de deelnemende bibliotheken van het project ‘de Bibliotheek en ouderen’.

Wat zijn de lokale ambities en plannen als het gaat om de Bibliotheek en ouderen, en welke ondersteuning is nodig? De focus van het provinciale plan ligt op voorlezen en dementievriendelijke Bibliotheek, maar waarom eigenlijk? We gaan aan de slag met deze vragen, o.a. op basis van overheidsbeleid, cijfers en klantsegmentatie.

Verder zijn we bezig met het ontwikkelen van een praatplaat ouderenbeleid. Bibliotheken kunnen deze gebruiken om lokale kansen en samenwerkingspartners in beeld te brengen. Deelnemers gaan de praatplaat invullen en we toetsen of dat helpt om ideeën scherper te krijgen en ze om te zetten naar actiepunten. 

Programma

• Waarom dit project, wat zijn de verwachtingen?
• Introductie op de thema’s eenzaamheid en dementievriendelijke Bibliotheek, rol van de bibliotheek
• Verkenning lokale ambities en vragen, aan de hand van een praatplaat ouderen.

Meer informatie over het project ‘de Bibliotheek en ouderen’ is hier te vinden.

Tijdens een tour van 1 tot en met 17 april konden mensen met herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog terecht in vijftien bibliotheken door heel Overijssel. In het WO2 Café kwamen veel mensen met hun voorwerpen en werden de meest indringende verhalen gedeeld. Sommige verhalen waren zelfs nog nooit eerder verteld. Het WO2 Café werd georganiseerd door RTV Oost, Historisch Centrum Overijssel, de deelnemende bibliotheken en Rijnbrink, in aanloop naar het lustrum van 75 jaar vrijheid in 2020.

Filmpjes
RTV Oost maakte ook mooie filmpjes van de herinneringstour; een aantal daarvan kun je bekijken via www.overijsselviertvrijheid.nl. Wil je meer weten over het WO2 Café of activiteiten rondom 75 jaar vrijheid en de Bibliotheek? Neem dan contact op met Georges Elissen via georges.elissen@rijnbrink.nl.

Het zelflerend netwerk Sociaal Domein van bibliotheken in Overijssel heeft tijdens een themabijeenkomst over het thema eenzaamheid gesproken. Hiervoor hebben zij mensen uit hun eigen netwerk uitgenodigd. Het zelflerend netwerk komt zes keer per jaar bij elkaar.

In samenwerking met Digisterker is in de afgelopen maanden gewerkt aan een overdraagbaar model voor de cursus ‘Digisterker voor nieuwkomers’. Een tiental bibliotheken uit Overijssel nam deel aan de verdiepingsbijeenkomsten in februari en maart 2019 met als doel de training zelf lokaal te kunnen organiseren.

Belangrijke elementen zijn; de samenwerking met de lokale begeleidingsorganisatie (VluchtelingenWerk of anders) en de gemeente. Zij zorgen voor toeleiding van deelnemers. Ook aandacht voor een voldoende beheersing van de Nederlandse Taal en hulp van tolken bepaalt mede het succes. In het vervolg op de voorbereidingsbijeenkomst is de mogelijkheid geboden om lokaal met ondersteuning, coaching of ‘het een keer voordoen’ aan de slag te gaan. 

Digisterkercertificaat
De Bibliotheek Deventer beet het spits af en in een mooie samenwerking met VluchtelingenWerk Oost Nederland kon aan een zestal cursisten het Digisterkercertificaat worden uitgereikt. De evaluatie van deze cursus heeft een aantal verbeterpunten opgeleverd waar we in het vervolg ons voordeel mee doen. De ontwikkeling van dit concept wordt mede mogelijk gemaakt door een innovatiebudget van de Provincie Overijssel.

Steeds meer bibliotheken hebben bibliotheeklabs of bieden ‘maak’-diensten aan. Het is een landelijke ambitie om het activiteitenaanbod van bibliotheken op dit gebied te innoveren, te verdiepen en te verbreden. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met de POI’s, het onderwijs en andere partners. Om dit proces te versnellen hebben Cubiss, Fryslan en Rijnbrink met elkaar de SPN Makerparty voorbereid: een tweedaags landelijke evenement dat op 19 en 26 april 2019 in het Fablab van CODA Apeldoorn wordt gehouden.

Tijdens de Makerparty's werken groepjes deelnemers onder deskundige begeleiding gezamenlijk aan product- en activiteitenontwikkeling, verdeeld over zeven relevante aandachtsgebieden:

1. 2D (Ontwerpen en machines).
2. 3D (Ontwerpen en machines).
3. Electronica (Solderen, circuits, low-tech).
4. Klooien / textiel /creativiteit (Maken en knutselen).
5. BeeBot, Dash & Dot, Lego, mBot, Sphero, etc. (Onderwijs).
6. Programmeren (Van Scratch tot Arduino/Raspberry Pi).
7. VR-AR-MR-XR  (Onderwijs).
8. Makersbox Mediawijzermakers (low-cost materialen m.b.t. makermovement en mediawijsheid/digitale geletterdheid).

Werkplaatsambassadeurs
Ook is er ruimte voor kennisconstructie en - overdracht. Van de deelnemers wordt verwacht dat zij al ervaring hebben met de genoemde aandachtsgebieden, of daarmee affiniteit hebben. Dit maakt bundeling van bestaande activiteiten effectiever en de (door)ontwikkeling van bestaande activiteiten eenvoudiger.

De deelnemers fungeren nadien als werkplaatsambassadeur in hun eigen lokale bibliotheeknetwerk. Op deze manier wordt de opgedane kennis geborgd en kunnen lokale vragen beter beantwoord worden.

Ervaringen van Makerparty in Friesland
Er zijn 24 deelnemers, maximaal drie personen per POI. De begeleidersgroep bestaat uit twaalf personen. Drie daarvan worden beschikbaar gesteld vanuit het team van Bibliotheekservice Fryslân/FryskLab. De Makerparty werd afgelopen december succesvol uitgevoerd in Friesland ten behoeve van het Fries Bibliotheken Netwerk. Zij zullen de ervaringen die daarbij zijn opgedaan  goed kunnen overbrengen en daarmee borgen.  De andere begeleiders worden beschikbaar gesteld vanuit Rijnbrink, Cubiss en andere bibliotheken met maakplaats-functie.

De opgeleverde resultaten zullen onder vermelding van een Creative Commons CC BY-licentie beschikbaar komen voor alle Nederlandse bibliotheken. Dit geldt ook voor de gebruikte werkmethodes, alsmede het draaiboek van de Maker Party.

Meer informatie of vragen? Neem contact op met Carola Oortwijn.

Het project om de websites van Overijsselse bibliotheken te verfrissen is bijna afgrond. De verfrissing was nodig omdat de structuur van de oude site niet meer toegerust was op de toekomst. Op één Bibliotheek na (deze zit in een transitieproces naar een gecombineerde website) zijn alle bibliotheken over naar de nieuwe look and feel, structuur en techniek. Dus 22 kaarsjes op de taart! Een succesvol traject en een belangrijk moment om te markeren.

Aan de basis van het project stonden twee pilot websites (Dalfsen en Hengelo). Daarna is de uitrol naar de overige twintig bibliotheken gestart. De migratie van 1.0 naar website 2.0 is projectmatig aangepakt: oplevering testsite, testen Bibliotheek, akkoord voor livegang, livegang. Zo bleef de snelheid erin. Tenslotte is binnen het nieuwe raamwerk ruimte voor de eigen wensen van Bibliotheken en blijft de content onder verantwoordelijkheid van de Bibliotheek. Alle Bibliotheek medewerkers die aan de migratie hebben meegewerkt verdienen waardering voor de inzet en betrokkenheid.

Vervolg
Voor 2019 staat het project ‘Online presence – doorontwikkeling’ op de agenda. Dit project is een vervolg op de verfrissingen van de websites. Zo zit Live Chat (klantenservice) in dit project en de agendafunctionaliteit wordt onder handen genomen. Heb je vragen over het afgesloten of het nieuwe project? Neem dan contact op met Remko Hekkers.

Woensdag 10 april won Sekandar van basisschool Het Festival uit Zwolle de Overijsselse finale van de Nationale Voorleeswedstrijd voor leerlingen uit groep 7 en 8. Sekandar las een fragment voor uit het boek 'Superheld op sokken' van R.R. Russell.

Sekandar heeft het in de voorrondes moeten opnemen tegen maar liefst 409 kinderen uit de provincie. Eerst op school, daarna in de kwart - en halve finales en vervolgens tijdens de provinciale finale.
Op 22 mei gaat Sekandar de provincie Overijssel vertegenwoordigen tijdens de landelijke finale van De Nationale Voorleeswedstrijd in de schouwburg in Amstelveen.

Vorig jaar won Sarah uit Zwolle de landelijke finale. Als de beker opnieuw naar Overijssel komt is dat een hele eer: de provincie levert de beste voorlezer van Nederland die ook nog een jaar lang kinderdirecteur wordt van het Kinderboekenmuseum.

Lees meer over de Nationale Voorleeswedstrijd

Op de foto: alle deelnemers in de Overijsselse finale van de Nationale Voorleeswedstrijd. Zie Facebook voor grotere foto's.

Het vernieuwde Biebtobieb wordt op dinsdag 16 april, tijdens het Nationale Bibliotheekcongres, gelanceerd. Inmiddels hebben alle leden van het huidige Biebtobieb een uitnodiging voor het nieuwe platform gekregen. Zo kun je een kijkje nemen en groepen overzetten. Na 16 april vervallen het huidige platform en de bijbehorende accounts.

Gebruiksvriendelijk
Het vernieuwde Biebtobieb is gebruiksvriendelijk, de informatie is overzichtelijker ingedeeld binnen een aantal thematische knooppunten:

• Jeugd & Onderwijs
• Participatie & Zelfredzaamheid
• Persoonlijke ontwikkeling
• Verandering & Verbreding van de klassieke bibliotheek
• HR
• Bibliotheeknetwerk

Je kunt je makkelijk aansluiten bij deze thematische hubs, zodat je informatie kunt delen en vinden.

Zelf kennis halen en brengen
Jan Gommer, directeur van het Flevomeer Bibliotheek:
‘Dit is het ideale platform om kennis te halen, én te brengen. Neem de uitdaging aan, kom uit je eigen omgeving en werk met het nieuwe Biebtobieb.’

Jan Gommer vertelt: ‘Ik was lid van het oude Biebtobieb, maar dat vond ik niet echt een inspirerende omgeving om kennis te delen of samen te werken. Nu ik betrokken ben bij een van de pilotteams voor het nieuwe Biebtobieb, merk ik dat dit platform daarvoor juist doeltreffend en laagdrempelig is. Je kunt makkelijker in contact komen met anderen uit de hele bibliotheekbranche met dezelfde vakinteresses. Er is hier veel kennis, maar een belangrijke sleutel is het gedrag: er is heel veel innovatie en kennis in de branche, maar we moeten het dan wel zelf ophalen en ook brengen naar collega’s.’

Pilotteams actief op nieuwe Biebtobieb
Drie pilotteams zijn al volledig ingericht op het platform: HR-netwerk, Jeugd & Onderwijs en Marketing. ‘Het nieuwe Biebtobieb is fris en modern’, zegt Astrid van Dam, een van de moderatoren van de Bibliotheek op school primair onderwijs. 'Het nieuwe platform is overzichtelijker en biedt structuur, waardoor je sneller vindt wat je zoekt en het jou kan helpen in je werk.'

Makkelijker samenwerken en kennisdelen
Op het vernieuwde platform kun je makkelijker samenwerken en kennisdelen met andere bibliotheekprofessionals uit het hele land. Handig om:

• niet op verschillende plekken hetzelfde wiel uit te vinden;
• elkaar weten te vinden op expertise- of interessegebied;
• inefficiënte mailstromen te verminderen;
• de laatste ontwikkelingen in ons vakgebied te vinden;
• ideeën kunnen uit te wisselen en bestaande innovaties te verbeteren;
• vanuit één plek overzichtelijk kennis te delen en samen te werken.

Meer weten?
Neem contact op met Levien den Boer of plaats je vraag of opmerking in de Helpdesk (van het nieuwe Biebtobieb).

Wil je je als Bibliotheek tijdens de Kinderboekenweek online en interactief zichtbaar maken? Dat kan met de online game Codewoord. Voor de start en tijdens de Kinderboekenweek 2019 (2 t/m 13 oktober 2019) kunnen kinderen in de leeftijd van 9 t/m 12 jaar deze leuke game via de Bibliotheekwebsite spelen. 

Het spel legt de link tussen het Kinderboekenweekthema ‘Voertuigen’ met als motto ‘Reis mee’ en de online spel- en belevingswereld van kinderen van vandaag. Het spel is vanaf 15 april 2019 te koop voor bibliotheken in Nederland via Rijnbrink. De online game is speelbaar op 25 september 2019.

Hoe werkt het spel?

Het spel bestaat uit een aantal algemene vragen en vragen over boeken die passen bij het Kinderboekenweekthema ‘Voertuigen en reizen’. De spelers verzamelen letters door het geven van het juiste antwoord. Aan het eind van het spel volgt een puzzel met als doel om achter het codewoord te komen. Met dit woord wordt de kluis gekraakt en is het spel opgelost. Door de hoeveelheid vragen speelt Codewoord elke keer anders en blijft het vinden van de oplossing een uitdaging.

Meer informatie en bestellen

Vanuit de Marketingaanpak 2019 is een aantal Overijsselse bibliotheken gestart met de pilot van Obi4wan, een social media monitoringtool.